با توجه به این که ۵/۱ تا ۲% جنین ها مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی می باشند که گروهی از این بیماری ها مثل تنگی دریچه آئورت و دریچه ریوی بیماری های پیشرونده می باشند که در طول حاملگی می تواند پیشرفت نماید و باعث عدم رشد کافی بطن چپ و راست جنین در زمان تولد خواهد شد. اقدام مداخله ای قلبی در این جنین ها در محدودی از کشورهای پیشرفته مانند انگلیس، آمریکا و کانادا انجام می گیرد.

تاکنون هیچ گونه مداخله قبل از تولد در کشور ما صورت نگرفته بود و با توجه به هزینه بالای عمل جراحی قلب این بیماران بعد از تولد و مرگ و میر بالا و این که اغلب این کودکان به سمت قلب تک بطنی پیش می روند لذا اقدامات مداخله ای قبل از تولد می تواند از پیشرفت این بیماری ها و همچنین پیشگیری عوارض بعد از تولد جلوگیری نماید.

جزئیات پروسیژر انجام شده:

جنین ۲۸ هفته که به دلیل بزرگی قلب ارجاع شده بود که در بررسی به عمل آمده تنگی شدید دریچه ریوی تشخیص داده شده، تنگی دریچه ریوی ۳۶ mHg، اندازه آنولوس ۳.۵ mm بود. بطن راست جنین کاهش رشد را نشان می داد و دریچه سه لتی بیمار ریگورجیتاسیون  متوسط به همراه دهلیز راست بسیار بزرگ و افیوژن پریکارد را نشان می داد.

توسط بالن کرونر Ryogin ۳.۵´۱۵ دریچه ریوی به اندازه ۴mm باز شد که بررسی جنین بعد از پروسیژر نشان دهنده کاهش  تنگی دریچه ریوی به ۱۲ meg و از بین رفتن افیوژن پریکارد بود.

بررسی های بعدی یک هفته بعد از پروسیژر نیز نشان دهنده کاهش تنگی ریوی، عدم وجود افیوژن پریکارد و همچنین بهبود رشد بطن راست بود.

مداخله انجام شده برای اولین بار در کشور در جنین انجام شد و با توجه به اهمیت این مداخله در زمینه پیشگیری از بیماری های قلبی و هزینه های گزاف عمل قلب بعد از تولد از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.

دومین عمل جراحی جنین بر روی یک جنین مبتلا به نقص باز نخاعی صورت گرفت. این جنین ۲۵ هفته بوده و بعد از انجام سونوگرافی دقیق، آمنیوسنتز، اکوکاردیوگرافی، MRI ومشاوره کامل با خانواده انجام شد.
این جراحی که توسط تیم جراحی جنین دانشگاه علوم پزشکی شیراز و تیم جراحی جنین دانشگاه آمریکا Baylor College of medicine انجام شد با موفقیت به اتمام رسید. در این عمل دیواره رحم باز شده، ناحیه نقص نخاعی جنین توسط جراح مغز و اعصاب ترمیم شده و سپس با جایگزین کردن مایع آمنیون، دیواره رحم و شکم ترمیم شد. این جنین ۱۰ هفته بعد بدنیا آمد و از نظر حرکت اندامهای تحتانی و  سایر عملکردهای مغزی و نخاعی وی در پیگیری های بعدی ارزیابی می شوند.

در تاریخ ۵/۱۲/۹۷ عمل فتق دیافراگمی جنین ۲۵ هفته

اولین عمل جراحی حذف جنین  آکاردیاک (TRAP ) در دو قلوی مونوکوریون ( همسان) با استفاده از میکرویو

خانم ۲۶ ساله شکم دوم بارداری دوقلویی همسان با  یک قل  آکاردیاک  و یک جنین سالم که به دلیل بزرگی واضح توده آکاردیاک که توسط جنین سالم خونرسانی می شد کاندید عمل جراحی حذف جنین شد.  . بعد از مشاوره کامل با خانم باردار و همسر ایشان ،  جریان خون شریان نافی قل آکاردیاک توسط دستگاه لیزر میکرویو (medtronic) با  آنتنای gauge  شماره  ۱۵ و طول ۱۵ سانتیمتر با  قدرت ۵۰ وات به مدت ۳ دقیقه  قطع شد.

بررسی های بعد از پروسیجر نشان دهنده قطع کامل خونرسانی در قل آکاردیاک و حفظ حیات در جنین سالم بود.  مداخله انجام شده برای اولین بار در کشور توسط دکتر حمیرا وفایی (فلوشیپ طب مادر و جنین)  عضو مرکز تحقیقات بیماریهای مادر و جنین و اعضای  تیم جراحی جنین دانشگاه علوم پزشکی شیراز  در روز یک شنبه مورخ شش بهمن ماه ۱۳۹۸ در اتاق عمل بیمارستان مرکزی شیراز  انجام شد.  با توجه به اهمیت این مداخله در زمینه پیش گیری عوارض در دوقلوهای همسان از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.

اولین عمل جراحی حذف یک جنین  دچار آنومالی در دو قلوی مونوکوریون ( همسان) با استفاده از روش انعقاد دو قطبی (بای پولار)

به طور کلی احتمال بروز دوقلویی زایی در طی بارداری حدود  یک درصد است و یک سوم دوقلوها، تک تخمکی (همسان) می باشند. در دوقلوهای تک تخمکی با جفت مشترک مشکلات کلینیکی قابل توجهی از جمله ناهنجاری های شدید غیر قابل درمان در یک قل، توالی پرفیوژن شریان دوقلو (TRAP)، سندرم انتقال خون دوقلویی ( TTTS ) و می توانند  حاملگی را عارضه دار نماید. در بسیاری از موارد ختم انتخابی جنین درگیر یا مبتلا به آنومالی به منظور بهینه سازی شانس بقاء در جنین نرمال ضروری است. روشهای مختلفی جهت دستیابی به ختم انتخابی در حاملگی های دوقلویی تک تخمکی استفاده می شود. انعقاد دو قطبی (بای پولار) بند ناف یکی از تکنیک های استفاده شده جهت انسداد بندناف در جهان است.

این روش تاکنون در استان فارس قابلیت اجرایی نداشته و بیماران جهت انجام ختم انتخابی جنین به سایر مراکز درمانی در تهران ارجاع داده می شدند خوشبختانه تیم جراحی جنین دانشگاه علوم پزشکی شیراز با همت و تلاش خود توانستند در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۹۹ این عمل را برای اولین بار در بیمارستان نمازی شیراز توسط تیم جراحی جنین: دکتر حمیرا وفایی، دکتر حمیدرضا فروتن انجام دهند.  مورد خانمی ۳۲ ساله حاملگی دوم  با سن بارداری حدود ۱۹ هفته،  مونوکوریون مونوآمنیون بود که در طی سونوگرافی های سلامت تشخیص ناهنجاریهای شدید (اسکولیوز-هیدروپس و... )  در یک قل داده شد که عملا با حیات منافات داشت و در نهایت با توجه به خطرات بارداری دوقلویی- احتمال زایمان زودرس و تحت تاثیر قرار گرفتن قل سالم تصمیم به ختم انتخابی قل درگیر گرفته شد. برای این منظور روش انعقاد دو قطبی بند ناف با موفقیت انجام شد.

 

در این روش تحت هدایت پروب سونوگرافی ابتدا فیتوسکوپ  به داخل رحم هدایت شده و محل بند ناف در سطح شکم جنین مشخص می شود سپس فورسپس بای پولار از طریق فیتوسکوپ به محل مورد نظر هدایت شد و با انعقاد بند ناف خون رسانی قل درگیر کاملا قطع شد.  هم اکنون مادر و جنین  در سلامت به سر می برند. امید است با گسترش روشهای جراحی جنین در شیراز ضمن ارتقاء علمی دانشگاه بتوانیم از ارجاع بیماران به سایر مراکز درمانی جلوگیری بعمل آورده و به عنوان قطب پزشکی جنوب کشور دسترسی به درمانهای جراحی جنین تسهیل و  ارتقاء داده شود.

در ضمن اولین عمل جراحی حذف جنین  آکاردیاک (TRAP ) در دو قلوی مونوکوریون ( همسان) با استفاده از میکرویو در ایران توسط همین تیم جراحی جنین دانشگاه در بهمن ماه با موفقیت انجام شد.